İnsan beyni, bilim insanlarının yüzyıllardır üzerinde çalışmalar yaptığı ancak hala bile tam olarak çözümlenemeyen en ilginç organlardan birisi.
Zihninizde, daha önce yaşadığınız anılar olan yer kaplayan bazı hadiselerin esasında gerçek olmadığını daha önce duymuş muydunuz? Yaşadığınızı hatırladığınız bazı anlar, esasında sadece beyniniz tarafından meydana getirilen hayali anılardan ibarettir.
Tabii tüm anılarınızı sorgulamanız gerekmiyor. Ancak yaşanan bazı travmatik anıları beyin çeşitli ayrıntılar ekleyerek kurgulamaktadır. Bazen hiç yaşanmayan bir anı bile yaşanmış bir durum gibi kurgulamaktadır. Buna “Sahne anı sendromu” ismi veriliyor. Oldukça ilginç bir durum olsa da bu durum bilimsel deneylerle desteklenmiş ve ispatlanmıştır.
Londra Üniversitesi’nde görev alan Psikolog Chris French, Sahte Anı Sendromu ile ilgili yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
Genellikle çocuklukta yaşanan travmalar sebebiyle ortaya çıkan bu sendrom, çok sayıda ruhsal hastalıkla bağlantılıdır. Rahatsızlığı ilk başta Pierre Janet ve Sigmund Freud incelemiştir.
İnsan beyni genel olarak bir kurgulama eğilimde olan bir organdır. Hafızalarda deformasyona uğrayan, bazen zayıflayan anılar sebebiyle beyin, yaşanan o olayları yeniden kurgulamaya başlar. Bazı anlarda o kadar gerçeklikten çıkar ki, kişi tüm bunlara rağmen yaşamadığı anılara kesin olarak inanmaya başlar.
Ya da kişi, yaşamını kötü anlamda etkileyecek bir olay yaşadığında onu, kendini iyi hissedecek şekilde olayları kurgular ve bu yalan gerçekliğe sıkı sıkıya bağlanarak bu şekilde yaşamayı sürdürür.
Sahte Anı Sendromu’nu tetikleyen bazı önemli durumlar vardır. Uzmanlar, bu sendromun ortaya çıkmasında şunların etkili olduğunu söylüyor:
Yaşlandıkça zayıflayan hafıza ve hafıza kaybı
Kişinin çok fazla fiziksel ve ruhsal şiddete maruz kalması
Çocuklukta yaşanan cinsel travmalar
Bazı ilaçların yan etki yapması
Gennellikle yaratıcı bir hayal gücü olan kişilerde görüldüğü ispatlanmıştır. Hayal gücü geniş olan kişiler, anılarını ve olayla ilgili ayrıntıları daha iyi şekillendirebilmektedir.
Bununla birlikte aynı zamanda sosyal çevre de, sağlıklı bir insanın sahte anı sendromu yaşamasına sebep olabilir. Kişiler, bulundukları ortamlara ayak uydurmak, kabul ve ilgi görmeyi arzularlar. Bu da uyum sağlamak için beyninin ürettiği yalanlara ve sahte anılara sığınmasına sebep olabilir.
Uykusuzluğun da sahte anı üretmeye sebep olduğu uzmanlarca açıklanmıştır.
